zondag 26 juni 2011

Projectmanagement technieken: PERT/CPM en GANTT

Wat was er eerst de kip of het ei? Met deze stelling zou ik het (huidige) gebruik van bovenstaande projectmanagement technieken eigenlijk het best kunnen vergelijken. De meeste projectmanagers werken namelijk niet volgens de meest recente methodiek op het gebied van (project) planning.

Waar staan de afkortingen eigenlijk voor en wie/welke van deze technieken was er het eerst? Vooral PERT en CPM worden nog wel eens door elkaar gehaald, dus als eerste wil ik de drie technieken wat nader toelichten. Onderaan deze blog staan alle gebruikte links verzameld.

De GANTT Chart
Als je de wiki site hebt gelezen weet je ondertussen dat het Henry Gantt was die tussen 1910 en 1915 deze grafische representatie heeft uitgedacht. Deze was volledig gericht op het tekenen van lijnen ('bars') die het uit te voeren werk in de tijd weergaven. Er was op dat moment nog geen sprake van relaties ofwel er was geen relationeel netwerk. Wel werd de hoeveelheid werk en de benodigde middelen aangegeven en zelfs de voortgang van de werkzaamheden werd zichtbaar gemaakt. In een publicatie van Wallace Clark uit 1923 (zie onderstaande link) is deze methodiek in detail beschreven.

De toenmalige stappen zijn nog dezelfde als die wij nu hebben om een planning op te stellen en te onderhouden namelijk dat de werkzaamheden
  • per onderdeel worden benoemd obv een WBS;
  • worden voorzien van doorlooptijden;
  • worden in de tijd uitgezet (maar niet obv 'vaste' relaties);
  • worden voorzien van hoeveelheid uren (werk);
  • worden gerelateerd aan de benodigde middelen;
  • de voortgang wordt gemeten en bijgehouden.
De voordelen waren daarmee ook hetzelfde namelijk dat alle werkzaamheden
  • inzichtelijk en samengebracht zijn;
  • zijn ingeschat obv hoeveelheid werk en doorlooptijd;
  • zijn in de tijd uitgezet (eerst dit dan dat);
  • benodigde inzet van middelen is bekend;
  • hoeveelheid inzet van middelen per periode is bekend en afgestemd;
  • voortgang wordt gedetailleerd gemeten en vastgelegd;
  • schema wordt aangepast indien noodzakelijk/gewenst.
Maar ook (zie blz 140 van de pdf) 'zijn er geen speciale privileges' omdat duidelijk is wie wat en wanneer moet doen. Ten opzichte van andere grafische presentaties was de GANTT chart bovendien eenvoudig op te stellen (te tekenen) en te lezen.

PERT
Program Evaluation and Review Technique (PERT) is ontwikkeld door de U.S. Navy Special Projects Office in 1957 om het Polaris onderzeeƫr project te ondersteunen. PERT was speciaal bedoeld om grote projecten inzichtelijker te maken. Het was niet primair gericht op start- en einddata maar meer op de onderlinge relaties en volgorde van zgn 'events' (mijlpalen). Een belangrijk verschil ten opzichte van de GANTT chart is niet alleen de wijze waarop de activiteiten worden weergegeven, namelijk als pijlen (tussen de mijlpalen, zgn 'event nodes') in een netwerkdiagram, maar ook dat er daarmee sprake is van een relationeel netwerk. Dit netwerk is daarmee door te rekenen op verwachtte start en eind data (zelfs rekeninghoudend met onzekerheden), de totale doorlooptijd en de beschikbare speling.

CPM
De 'Critical Path Method' (CPM), uitgedacht door Morgan R. Walker en James E. Kelley, Jr., voegde eind jaren 50 de definitie van een 'kritiek pad' (of langste pad) toe aan de PERT methode. Wat ook anders was dan de PERT methode is dat activiteiten werden weergegeven als 'blokken' ('boxes') ipv de pijlen. In deze blokken werden alle activiteit gegevens weergegeven zoals de doorlooptijd, de vroegste en laatste start en eind data, de speling en natuurlijk de activiteit omschrijving. Tussen de blokken zijn de relaties zichtbaar en zijn voorgangers ('predecessors') en opvolgers ('successors') duidelijk te herkennen.

CPM werd uiteindelijk ook de basis voor de huidige planning software pakketten (zie ook link). Deze plannings pakketten zijn , ook nu nog, in staat deze techniek op het scherm te gebruiken en dus volgens de CPM techniek te plannen. Echter nagenoeg alle gebruikers hebben de voorkeur voor de 'Bar Chart' (balkenschema) weergave. Het brengt de voordelen van de oude GANTT chart en, met het invoegen van relaties, de kracht van de CPM methode.

Kip of het Ei?
Terug naar de 'kip of het ei' dilemma. Ook in het opstellen van een goede planning blijft het voor de meeste gebruikers van, mn MS Project, planning pakketten lastig te komen tot een goed relationeel (CPM) netwerk. Ondanks het voortschrijdend inzicht in betere rekenmethoden (PERT/CPM) en de kracht van de moderne systemen lijken de meeste planningen die ik tegenkom nog op de aloude GANTT Charts. Ondanks het feit dat de initieel opgestelde planning er redelijk (of zelfs goed) uit zal zien is actualisatie van de planning na aanvang van het project een complete ramp. Vaak komt een planning dan ook niet verder dan een kopietje aan de muur. Zeker als er wat meer complexiteit (lees aantal activiteiten, partijen etc.) of risico's (kritieke paden, wijzigingen etc.) in het project zitten dan is een relationeel netwerk een uitkomst.

Enerzijds zal de ervaring met de software hierin een bottleneck kunnen zijn, anderzijds is het opstellen van een planning niet zomaar het verzinnen van alle activiteiten en deze met relaties aan 'elkaar knopen'. Het eerste is veelal met een stukje training op te lossen, het opstellen van een goede planning is een kwestie van ervaring en de balans vinden tussen systeem/papier en behoefte, en daarmee de juiste weergave/communicatie/gebruik, in het project.

Ofwel heren projectmanagers zullen we de (oorspronkelijke) GANTT Chart loslaten en overgaan naar een meer CPM gerichte planning (in de Bar Chart weergave MET relaties) en de tools naar behoren gaan gebruiken, eventueel na een stukje training of ondersteuning?

Dan lossen we het kip/ei dilemma gezamenlijk op!

Groet,

Ed van der Tak
@EdvdTak

Links:



Geen opmerkingen:

Een reactie posten